Οικονομική Κρίση και Βία

Γράφει ο Κωνσταντίνος Νίκου

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

omada.nikou@gmail.com

Τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία αλλά και ο καθένας μας ξεχωριστά, λόγω της οικονομικής κρίσης, καινούργια και καθημερινώς μεταβαλλόμενα προβλήματα, που καθώς φαίνεται δεν έχουμε βρει ακόμα μια σταθερή και αξιόπιστη λύση.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η χώρα μας και εμείς οι άνθρωποί της, αντιμετωπίζουμε κρίσεις ή άλλα σοβαρά προβλήματα. Όμως αυτή τη φορά τα πράγματα δεν μοιάζουν με προηγούμενες δύσκολες ή ακραίες συνθήκες. Αυτή η κρίση δεν έχει εξωτερικούς κινδύνους και απειλές. Σε αυτή την κρίση το μείζον ζήτημα είναι εσωτερικό, η απειλή προβάλλει από μέσα μας.
Οι καινούργιες λοιπόν οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που βιώνουμε, δεν μοιάζουν με άλλες του παρελθόντος και οι συνέπειες τους φαίνονται τόσο επίπονες, που ίσως όμοιες τους να μην έχουμε ζήσει.
Τέτοιες αλλαγές μας πνίγουν συναισθηματικά μας πονούν και θα μας πονέσουν ακόμη περισσότερο, διότι είμαστε μια κοινωνία που βλέπει με καχυποψία και αντιστέκεται σθεναρά στις αλλαγές.
Φοβάμαι πως αν δεν διαχειριστούμε σωστά τα συναισθήματά μας, τα οποία θα προκύπτουν καθώς θα μπαίνουμε βαθύτερα στην απαίτηση για αλλαγές, τότε θα αναγκαστούμε να αντιμετωπίσουμε φαινόμενα βίας και συγκρούσεων ανάμεσά μας.
Όταν ένας άνθρωπος αισθανθεί προσωπική και κοινωνική αδικία και πόνο από την απώλεια ορισμένων βασικών πραγμάτων, τότε αναδύονται στη συνείδηση του όλες οι προηγούμενες φορές που ένοιωσε αδικία και πόνο στη διάρκεια της ζωής του. Είναι πιθανό να θυμηθεί την πιο σκληρή αδικία που έχει βιώσει και που ως τώρα ήταν θαμμένη σε κάποιο μικρό κουτάκι του μυαλού του.
Συχνά οι πιο δύσκολες στιγμές που νοιώσαμε αδικία ή και πόνο, βρίσκονται στην παιδική ηλικία και αυτό γιατί τότε, είμαστε «αδύναμοι και ευάλωτοι» σε ένα κόσμο μεγάλων και ισχυρών. Σε εκείνη την περίοδο χρειαζόμασταν περισσότερη στοργή, συναισθηματική υπεράσπιση και αποδοχή.
Αν δεν τύχαμε της κατάλληλης φροντίδας ή στερηθήκαμε την συναισθηματική προστασία που είχαμε ανάγκη, τότε είναι πιθανό στην ενήλικη ζωή να λειτουργούμε υποτακτικά, ή να εκμεταλλευόμαστε τους άλλους ή ακόμα να περνάμε και εμείς σε πράξεις βίας και αντεκδίκησης. Αυτή την ευάλωτη πλευρά μας, την ανακινεί η τωρινή οικονομική κρίση και μας κάνει έρμαια των συναισθημάτων και των ενστίκτων μας.
Όταν συμβαίνει αυτό, το σώμα μας, μας δίνει κάποια μηνύματα που μπορούν να μας ενεργοποιήσουν ώστε να ζητήσουμε βοήθεια. Είναι πιθανό να αναπτύξουμε μόνιμη ένταση και ευερεθιστότητα, ψυχοσωματικά συμπτώματα, υπερευαισθησία, κατάθλιψη και, εν τέλει να βρεθούμε σε μια κατάσταση κοινωνικής απομόνωσης.
Αν σε μια μικρή αδικία λέγαμε«δε βαριέσαι», τώρα που βλέπουμε να χάνουμε τα αποκτήματα ή τη δύναμη να συντηρούμε την οικογένεια μας, τότε το «δε βαριέσαι» θα γίνει «ο θάνατος σου, η ζωή μου» και αυτό ακούγεται πολύ οδυνηρό για μια κοινωνία. Ίσως, λοιπόν, να δούμε μορφές άσχημης βίας ανάμεσά μας.
Ο κύριος στόχος μιας βίαιης συμπεριφοράς είναι ο έλεγχος. Με τη βία ο δράστης καταφέρνει να ελέγχει τα αισθήματα αδικίας, πόνου, φόβου αλλά και κάθε τι που τον κάνει να νιώθει μειονεκτικά προς τους άλλους. Επιπλέον έχει ανάγκη να ελέγχει τη στάση και τη συμπεριφορά του θύματος, ώστε να μην τον “ξεχνά” εύκολα. Όμως η δράση αυτή είναι ακραία παθολογική και μόνο δυσάρεστες συνέπειες μπορεί να επιφέρει, αφήνοντας ένα βαθύ ψυχικό ρήγμα και στις δύο πλευρές.
Οι πράξεις βίας και οι συγκρούσεις είναι ο καλύτερος τρόπος για να μην κάνουμε τίποτα, αποφεύγουμε τις εσωτερικές αλλαγές και κουκουλώνουμε την πλευρά του εαυτού μας που δεν μας αρέσει. Το θετικό είναι ότι υπάρχουν τρόποι διαχείρισης όλων των αρνητικών μας συναισθημάτων και επίλυσης των μεταξύ μας διαφορών, χωρίς τη χρήση βίας.
Είναι πολύ επικίνδυνο να εκθέτουμε τα παιδιά μας τον εαυτό μας, τους ηλικιωμένους συνανθρώπους μας αλλά και ολόκληρη την κοινωνία, σε συνθήκες αδιάκοπων νέων προβλημάτων, με μόνο όπλο τις έμφυτες δυνάμεις ή τα ήδη μαθημένα ψυχικά αντανακλαστικά μας. Εδώ χρειάζεται να σκεφτούμε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας, αντλώντας δύναμη και αυτογνωσία, που θα μας βοηθήσει να ξαναγράψουμε τους κανόνες της ζωή μας και το νόημα της.

Η κρίση, ως ευκαιρία, μπορεί να μας δώσει ένα ερέθισμα ώστε να αναζητήσουμε την κατάλληλη ψυχική βοήθεια. Γιατί η ψυχική υγεία είναι η μόνη γέφυρα που μπορούμε να χτίσουμε για να περάσουμε αυτή την κρίση.

Νέο σεμινάριο Εκπαίδευση Αποτελεσματικού Γονέα ξεκινά την Τρίτη 22/01/13 το πρωί 10.30- 12.30 Διεύθυνση: Βασ Σοφίας 51 Αθήνα - 1ος όροφος (λίγα μέτρα από τη στάση του μετρό στον Ευαγγελισμό με κατεύθυνση προς σύνταγμα) Την εκπαίδευση μπορούν να παρακολουθήσουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν μια καλύτερη σχέση με τα παιδιά τους αλλά και με όσους αγαπούν και, επιθυμούν να βελτιώσουν την μεταξύ τους επικοινωνία. Περισσότερες πληροφορίες για να δηλώσετε συμμετοχή: Τ. 6944 841313 & amp; 6944 249 532 ή με ένα email στο omada.nikou@gmail.com. Εκπαιδευτές: Κωνσταντίνος Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Άννα Μαρία Κυριακοπούλου, Ψυχολόγος Παραδείγματα που μπορεί να έχετε συναντήσει με τα παιδιά σας: Το παιδί μου ορισμένες φορές δεν θέλει να πάει στο σχολείο. Τι μπορώ να κάνω ενώ μιλάω στο παιδί μου και εκείνο δεν με ακούει. Βλέπω το παιδί μου πολύ συχνά μελαγχολικό ή σιωπηλό και δεν ξέρω πώς να το βοηθήσω. Το παιδί μου, μιλάει άσχημα και μου δημιουργεί προβλήματα. Διαφωνώ με κάποιες επιλογές του στο διάβασμα, στο ντύσιμο, στις επιλογές των φίλων, στην ώρα επιστροφής στο σπίτι κλπ και δεν ξέρω πώς να το χειριστώ. Το παιδί μου, μου δημιουργεί πρόβλημα και με κουράζει με την ακαταστασία του. Τα παιδιά μου συχνά τσακώνονται μεταξύ τους, μετά μου ζητούν να τους επιλύσω τις διαφορές και δεν ξέρω πώς να αντιδράσω. Το παιδί μου παρουσιάζει επιθετική στάση στο σχολείο. Στο παρελθόν είχα χτυπήσει το παιδί μου, φοβάμαι πως ίσως το επαναλάβω χωρίς να το θέλω, δεν ξέρω όμως πώς να ελέγξω τον εκνευρισμό και την κούραση μου. «Οι Γονείς επικρίνονται αλλά δεν εκπαιδεύονται». Το Σεμινάριο αφορά σε όλες τις διαπροσωπικές μας σχέσεις αλλά ειδικότερα σε γονείς με παιδιά όλων των ηλικιών που επιθυμούν να βελτιώσουν την μεταξύ τους επικοινωνία. Αφορά τον κάθε γονέα που θέλει να δημιουργήσει μια αληθινή σχέση με τα παιδιά του, η οποία να βασίζεται στο σεβασμό, τη γνησιότητα, τη δικαιοσύνη, την αυτοπειθαρχία. Στο Σεμινάριο οι γονείς θα μάθουν τρόπους ώστε να καταλαβαίνουν τα βαθύτερα αίτια των προβλημάτων ή των δυσκολιών των παιδιών τους και να τα βοηθούν ώστε να αναπτύσσουν τις ικανότητες που χρειάζονται για την επίλυση τους. Μαθαίνουν νέους, δημιουργικούς τρόπους, ώστε να επιλύνουν τις διαφορές ή τις συγκρούσεις τους, αποφεύγοντας τα έντονα ή και δυσάρεστα συναισθήματα που αναδύονται όταν υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες ή αξίες. Παρότι όλοι οι γονείς έχουν ως κίνητρο την αγάπη για τα παιδιά τους, μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένοι τρόποι ανατροφής, η έλλειψη γνώσεων και δεξιοτήτων, επιδρούν αρνητικά στη σχέση Γονέα– Παιδιού, δημιουργώντας μια συναισθηματική απόσταση στη μεταξύ τους σχέση.Τότε παράγεται στο παιδί ένα ψυχικό εμπόδιο του οποίου το αποτύπωμα μπορεί να παραμένει στη διάρκεια και της ενήλικης ζωής του. Η σχέση Γονέα – Παιδιού είναι φτιαγμένη για να προσφέρει ευχαρίστηση, ικανοποίηση κι αγάπη και στους δύο.Τώρα μπορούμε να μάθουμε τον τρόπο ώστε να τη ζήσουμε με αυτά τα δώρα. Κωνσταντίνος Νίκου Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας omada.nikou@gmail.com